Ken je dat, het stemmetje in je hoofd dat continu commentaar heeft op wat je doet ? Heb je iets goed gedaan, dan kan het beter. Heb je iets niet goed gedaan, dan was dat erg stom van je. Continu vergelijken met wat anderen doen of presteren. En als je dan vindt dat je iets echt goed gedaan hebt, dan durf je het vaak niet eens uit te spreken. Dan ben je arrogant, loop je naast je schoenen of blaas je van een te hoge toren. Dus wat doe je, je blijft kritisch, maakt je klein en wilt vooral niet laten merken dat je misschien wel ergens echt goed in bent.
Bestraffen van je eigen gedrag of resultaten leidt tot aandacht.
Dit gedrag brengt ons ook heel veel. Wat dacht je van de aandacht die je krijgt doordat je juist zo streng voor jezelf bent. Vaak reageren anderen met “dat het wel meevalt”, “dat je niet zo streng voor jezelf moet zijn”. Hoppa, weer wat aandacht in de pocket.
Daarnaast is het ook een makkelijke manier om niet te staan voor wie je bent of voor wat je gedaan hebt. Je gaat vooraf al in de excuses en het omlaag halen van je resultaten, zodat er voor de anderen niet eens ruimte is om kritisch te kunnen zijn. Van jezelf is het nog niet zo erg om te horen dat je het niet goed hebt gedaan. Datzelfde echter van een ander horen is niet te verkroppen, dan heb je gefaald.
Hoe vaak straf jij jezelf?
Nu kijk eens naar jezelf en ga eens na hoe vaak jij jezelf straft. Ben je vaak niet tevreden over jezelf? Zou je het vaak allemaal beter kunnen doen? Doet de ander het altijd beter dan jij?
Volgens Skinner (psycholoog), leidt het bestraffen van ongewenst gedrag tot het afzwakken van dat gedrag. Dit is vaak de techniek de ouders toepassen bij kinderen. “Als je schreeuwt, dan ga je in de hoek”, “als je niet netjes eet, dan krijg je geen toetje”, “als je een grote mond hebt, dan ga je naar je kamer” en zo kunnen we nog wel even doorgaan. Daar tegenover stelt hij dat het belonen van gewenst gedrag juist leidt tot het versterken van dat gedrag. Ook dat passen we veelvuldig toe in de opvoeding zoals complimenten geven als ze iets goed hebben gedaan, of een ijsje omdat ze zo lief waren.
Uit later onderzoek komt Skinner echter tot de conclusie dat het bestraffen van ongewenst gedrag niet effectief is. Het is dan alleen duidelijk wat je niet wilt, maar niet automatisch duidelijk wat je wel wilt. Effectiever is juist om gewenst gedrag te belonen. En dat is nu precies niet wat we gewend zijn om voor onszelf te doen.
Wanneer heb jij jezelf voor het laatst een compliment gegeven?
Wanneer heb jij jezelf eens een compliment gegeven, een momentje voor jezelf genomen of jezelf eens een cadeautje gegeven? We zijn vaak zo gericht op anderen, bij hen vinden we alles normaal, maar onszelf vergeten we. Wat als je nu eens begint met liever voor jezelf te zijn, jezelf te belonen voor wat je wel goed hebt gedaan en geen nadruk meer te leggen op wat je fout hebt gedaan. Hetgeen waar je niet tevreden mee bent, zie dat als een geschenk. Het geeft je de mogelijkheid om het de volgende keer anders te doen, maar hou op met het jezelf kwalijk te nemen.
Het roer om!
Als je bewust wordt van wat je dagelijks wel allemaal voor elkaar krijgt, zegt of doet en je daar ook dankbaar voor bent en jezelf daar voor erkent, dan zul je een stuk gelukkiger door het leven gaan. Natuurlijk is het fijn als anderen ook eens benoemen hoe goed je iets hebt gedaan, maar het is niet langer nodig om daar afhankelijk van te zijn, zodra je jezelf toe staat om lief voor jezelf en dankbaar te zijn.
Welk compliment kun jij jezelf vandaag al geven?
Geschreven door: Vera Clomp